Het team in de huisartsenpraktijk
De huisarts verleent samen met zijn team huisartsenzorg. Ieder vanuit zijn of haar deskundigheid en competenties Zo ontstaat een efficiënte praktijkorganisatie.
Het team bestaat in bijna alle huisartsenpraktijken uit de:
- huisarts
- doktersassistent
- praktijkondersteuner (POH)
- praktijkondersteuner GGZ (POH-GGZ)
De laatste jaren zien we nieuwe functies komen zoals de:
- verpleegkundig specialist (VS)
- physician assistant (PA)
- verpleegkundig specialist GGZ (VS GGZ)
- praktijkmanager
Vanaf ongeveer 2022 komt de praktijkverpleegkundige (PVH) de huisartsenpraktijk versterken.
Doktersassistent
De doktersassistent is meestal het eerste aanspreekpunt voor de patiënt in de huisartsenpraktijk; zij beantwoordt de telefoon of staat de patiënt te woord aan de balie. Afhankelijk van de zorgvraag geeft de doktersassistent zelf voorlichting en zelfzorgadviezen. Bijvoorbeeld een advies om paracetamol te gebruiken bij lage rugpijn. Verder verricht zij kleine laboratoriumonderzoeken, medisch-technische taken zoals het controleren van urine of het uitspuiten van oren en kan ze een eigen spreekuur hebben voor bijvoorbeeld het aanstippen van wratten of de cervixscreening.
De doktersassistent kan zich verder ontwikkelen met bijvoorbeeld de differentiatie SOH (Spreekuur Ondersteuning Huisarts). Daar volgt zij de scholing spreekuur ondersteuner huisarts (SOH) voor. Na deze scholing kan zij, in de verlengde arm constructie, klein letsel en enkele veelvoorkomende klachten afhandelen.
POH
De praktijkondersteuner geeft volgens protocol zorg aan patiënten met een chronische aandoening zoals diabetes mellitus, COPD of hart- en vaatziekten. De huisarts stelt de diagnose en spreekt met de patiënt het beleid af. De POH voert dit beleid uit. Iedere drie of vier maanden spreekt zij in een eigen spreekuur met de patiënt over zijn ziekte en de gevolgen daarvan. Zo kan een patiënt gemotiveerd worden om meer te bewegen, te stoppen met roken of voorlichting krijgen over zijn aandoening.
De functie is volop in ontwikkeling.
De POH ouderenzorg speelt een belangrijke rol bij de kwetsbare ouderen. Zij wordt ingezet om problematiek in kaart te brengen en om de zorg, als dat nodig is, beter te coördineren. Praktijkondersteuners combineren vaak taken op het gebied van chronische aandoeningen met ouderenzorg.
POH-GGZ
De praktijkondersteuner GGZ richt zich op vraagverheldering bij psychische, psychosociale of psychiatrische klachten. Denk aan vermoeidheid, spanningshoofdpijn, depressie of relatieproblemen. Screenen van klachten, geven van kortdurende begeleiding of advies, doorverwijzen en casemanagement zijn onderdelen uit het takenpakket. Op verschillende plaatsen in het land wordt de meerwaarde van de POH-GGZ jeugd verkend. Het takenpakket is nog niet uitgekristalliseerd.
VS en PA
De VS en PA behandelen klachten die vaak voorkomen in de huisartsenpraktijk. Ze nemen een anamnese af, doen lichamelijk onderzoek en stellen een diagnose. De patiënt krijgt vervolgens een uitleg over zijn klacht, een advies of medicijnen voorgeschreven. Als het nodig is verwijst de VS of PA naar het ziekenhuis of andere zorgverleners.
De POH en POH GGZ bieden zorg na dat de patiënt een consult heeft gehad bij de huisarts. De huisarts stelt de diagnose of verzoekt om vraagverheldering als het gaat om psychische of psychosociale klachten. Dit is anders dan bij de VS en PA. Zij stellen net als een huisarts diagnoses, behandelen klachten en verwijzen als het nodig is naar het ziekenhuis, POH(GGZ) of andere zorgverleners.
VS GGZ
De VS GGZ in de huisartsenzorg behandelt zelfstandig patiënten met medisch-psychiatrische en psychologische klachten. Ze nemen een anamnese af, doen psychologisch en psychiatrisch onderzoek en stellen een diagnose. De patiënt krijgt vervolgens uitleg over zijn klacht, een behandeling- of begeleidingstraject en/of medicatie voorgeschreven. Als het nodig is verwijst de VS GGZ naar een GGZ instelling of andere zorgverleners.
Praktijkmanager
De praktijkmanager houdt zich bezig met managementtaken op het gebied van financieel management, personeelsbeleid, facilitair en ICT beheer, digitalisering, innovaties en kwaliteit. Hierdoor kunnen de zorgverleners in de praktijk zich focussen op het verlenen van zorg aan de patiënt.
De functie van praktijkmanager is sinds 2019 opgenomen in de CAO Huisartsenzorg op drie verschillende niveaus: operationeel, tactisch en strategisch. Op operationeel niveau staat het aansturen van het team centraal en voert de manager taken uit die zij krijgt van de huisarts. Op tactisch niveau werkt de manager in de praktijk aan organisatie en implementatie van zorg met een plan van aanpak met begroting. Op strategisch niveau is de praktijkmanager een sparringpartner voor de huisarts en andere zorgverleners en houdt zij zich ook praktijkoverstijgend bezig met organisatie en innovatie van zorg in samenwerking met de wijk of de regio.
De achtergrond van de praktijkmanager is mede afhankelijk van het niveau en dus divers, bijvoorbeeld doktersassistente, praktijkondersteuner, verpleegkundige of manager.
De praktijk maakt een keuze voor het niveau dat het beste aansluit bij wat nodig is.
Praktijkverpleegkundige (PVH) vanaf 2022
Het aantal patiënten met hoog complexe aandoeningen stijgt. Bij deze groep is een integrale benadering en protocol overstijgend handelen nodig. Dit kan de generalistische PVH. De zorg van de PVH vult die van de POH aan. Waar de POH zich richt op (voornamelijk) geprotocolleerde zorg voor patiënten met complexe, chronische aandoeningen werkt de PVH voor een bredere doelgroep en protocol overstijgend. Denk hierbij aan ouderenzorg, zorg voor oncologische patiënten en palliatieve zorg.
De hogescholen ontwikkelen op dit moment de opleiding voor PVH. Het is een vervolgopleiding die een verpleegkundige kan volgen. De eerste PVH's komen in 2022 op de arbeidsmarkt. Ook zij-instromers kunnen PVH worden. Hoe dat opleidingstraject eruit gaat zien is nog niet duidelijk. Houd de website in de gaten van de SSFH en de beroepsverenigingen.